ABD Sağlık Bakanlığı’na bağlı Genel Cerrah Ofisi tarafından yayınlanan yeni bir rapor, alkol tüketimi ile kanser gelişimi arasındaki bağlantıyı detaylı bir şekilde ele alıyor. Bu bulgular, birçok Amerikalı için şaşırtıcı olabilir, zira 2019 Kanser Risk Farkındalık Anketi’ne göre Amerikalıların yalnızca %50’sinden azı bu ilişkiyi biliyor. Buna karşılık, tütün ürünlerinin kanser riski oluşturduğunu söyleyenlerin oranı %89.
7 Farklı Kanser Türü ile Alkolün İlişkisi
3 Ocak’ta yayımlanan Genel Cerrahın Alkol ve Kanser Riski Hakkındaki Tavsiyesi, alkol tüketiminin yemek borusu, meme, karaciğer ve kalın bağırsak gibi yedi farklı kanser türüyle olan ilişkisini öne çıkarıyor. Raporda, alkol ürünlerinin sağlık etiketlerine kanser riskiyle ilgili bilgi eklenmesi çağrısı yapılıyor. Ayrıca, sağlık uzmanlarının ve kamu sağlığı profesyonellerinin bu riski halk ve hastalarla paylaşarak bireylerin alkol tüketim kararlarını bilinçli bir şekilde verebilmelerine yardımcı olmaları öneriliyor.
Alkol ve Kanser Arasındaki Bağı Destekleyen Kanıtlar
Dünya Sağlık Örgütü’nün Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC), 1988 yılında alkol içeren içecekleri insanlar için kanserojen olarak sınıflandırdı. Bu sınıflandırma, alkol tüketimiyle ağız, boğaz, ses telleri, yemek borusu, meme, karaciğer ve kalın bağırsak kanserleri arasındaki ilişkiyi gösteren çalışmalara dayanıyor.
Bu ilişki, alkol tüketimi düzeylerini ve sağlık durumlarını uzun vadede karşılaştıran gözlemsel araştırmalar yoluyla ortaya konuluyor. Rutgers Kanser Enstitüsü’nden kanser epidemiyoloğu Elisa Bandera’ya göre, bu çalışmalar sigara kullanımı ve yaş gibi diğer kanser risk faktörlerini dikkate aldıktan sonra bile alkol ile kanser arasındaki bağlantıyı ortaya koyuyor. Ancak, bireylerin alkol tüketim alışkanlıklarını doğru bir şekilde bildirmemesi, verilerde potansiyel hata payı oluşturabiliyor.
2024 yılında yayımlanan bir analiz, alkolün ABD’de 2019 yılında kadınlarda 54.000, erkeklerde ise 42.000 kanser vakasına katkıda bulunduğunu gösterdi. Küresel ölçekte, 2020 yılında 741.000 yeni kanser vakasının (yani tüm vakaların %4’ünün) alkole atfedildiği bildirildi.
Risk Miktarla Artıyor
Araştırmalara göre, alkol tüketimi arttıkça kanser riski de yükseliyor. Hafif alkol tüketimi (günde bir içkiden az) yemek borusu kanseri riskini alkol tüketmeyen bireylere kıyasla 1,3 kat artırırken, yoğun alkol tüketimi (günde dört içkiden fazla) bu riski neredeyse beş katına çıkarıyor. Kadınlarda meme kanseri riski, hafif içki tüketimiyle hafifçe artarken, yoğun içki tüketiminde bu risk 1,6 katına çıkıyor.
Alkolün Kansere Yol Açma Mekanizması Nedir?
Alkol vücutta parçalanırken “asetaldehit” adı verilen bir kimyasal maddeye dönüşüyor. Bu madde, DNA’ya zarar vererek kontrolsüz hücre büyümesine yol açabiliyor. Ayrıca alkolün parçalanması sırasında oluşan reaktif oksijen molekülleri inflamasyonu artırabiliyor ve DNA’ya zarar verebiliyor.
Meme kanseri özelinde ise alkol tüketiminin östrojen seviyelerini artırdığı ve bunun kanser riskine katkı sağlayabileceği düşünülüyor.
Daha Fazla Araştırma Gerekli
Buffalo Üniversitesi’nden kanser epidemiyoloğu Jo Freudenheim, özellikle hafif ve orta düzeyde alkol tüketiminin kanser üzerindeki etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurguluyor. Ayrıca, haftalık alkol tüketiminin düzenli mi yoksa bir seferde mi yapıldığının biyolojik etkilerinin farklılık gösterebileceği belirtiliyor.
Kamu İçin Öneriler
“Herhangi bir miktarda alkol tüketimi, kanser riskini bir ölçüde artırır. Bu riski bilmek bireylerin kendi kararlarını vermesine yardımcı olabilir,” diyor Freudenheim. Kanada’nın alkol ve sağlık konusundaki kılavuzunda, haftalık içki sayısına göre riskler ayrıntılı şekilde belirtiliyor.
Sigara içenler için ise risk daha da yüksek. Alkol, ağız ve boğaz hücrelerini değiştirerek tütün ürünlerinin kanserojenlerinin emilimini kolaylaştırıyor ve her iki maddenin birleşik etkisi kanser riskini ciddi şekilde artırıyor.
Alkol tüketiminizi değerlendirirken bu riskleri göz önünde bulundurmanız öneriliyor.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- U.S. Department of Health and Human Services. Alcohol and Cancer Risk: The U.S. Surgeon General’s Advisory. (2025). Alındığı Tarih: 8 Ocak 2025. Alındığı Yer: U.S. Department of Health and Human Services
- F. Islami et al. Proportion and number of cancer cases and deaths attributable to potentially modifiable risk factors in the United States, 2019. (11 Temmuz 2024). Alındığı Tarih: 8 Ocak 2025. Alındığı Yer: CA: A Cancer Journal for Clinicians
- Canadian Centre on Substance Use and Addiction. Canada’s Guidance on Alcohol and Health. (2023). Alındığı Tarih: 8 Ocak 2025. Alındığı Yer: Canadian Centre on Substance Use and Addiction
- H. Rumgay et al. Global burden of cancer in 2020 attributable to alcohol consumption: a population-based study. (13 Temmuz 2021). Alındığı Tarih: 8 Ocak 2025. Alındığı Yer: The Lancet Oncology
- V. Bagnardi et al. Alcohol consumption and site-specific cancer risk: a comprehensive dose–response meta-analysis. (25 Kasım 2014). Alındığı Tarih: 8 Ocak 2025. Alındığı Yer: British Journal of Cancer
Yazar Hakkında
