Kaliforniya Üniversitesi San Diego Tıp Fakültesi’nde yapılan ve kronik bel ağrısına yönelik meditasyonu değerlendiren yeni bir çalışmada, araştırmacılar erkekler ve kadınların ağrıyı hafifletmek için farklı biyolojik sistemler kullandıklarını keşfettiler. Erkekler ağrıyı vücudun doğal ağrı kesicileri olan endojen opioidleri serbest bırakarak hafifletirken, kadınlar bunun yerine opioid bazlı olmayan diğer yolları kullanıyor.
Morfin ve fentanil gibi sentetik opioid ilaçlar, mevcut en güçlü ağrı kesici ilaç sınıfıdır. Kadınların, doğal olarak meydana gelen endojen opioidlerle aynı reseptörlere bağlanan sentetik opioid moleküllerini kullanan opioid tedavilerine olumsuz yanıt verdikleri biliniyor. Opioid ilaçlarının bu yönü, neden güçlü ağrı kesiciler olduklarını açıklamaya yardımcı olurken, aynı zamanda neden bağımlılık ve kötüye kullanım riski taşıdıklarını da açıklar.
Kaliforniya San Diego Üniversitesi’nden anesteziyoloji profesörü Fadel Zeidan şu açıklamayı yaptı:
Bağımlılık, insanların başlangıçtaki dozajları işe yaramadığında daha fazla opioid almaya başlamaları nedeniyle gelişir. Spekülatif olsa da, bulgularımız kadınların opioid bağımlılığına daha yatkın olmalarının nedenlerinden birinin, biyolojik olarak onlara daha az yanıt vermeleri ve herhangi bir ağrı kesici rahatlama yaşamak için daha fazla almaları gerekmesi olabileceğini düşündürüyor.
Çalışma, toplam 98 katılımcıyı içeren iki klinik denemeden elde edilen verileri birleştirdi; bu katılımcılar arasında hem sağlıklı bireyler hem de kronik bel ağrısı teşhisi konanlar bulunuyordu. Katılımcılar, bir meditasyon eğitim programına katıldılar ve ardından ya plasebo ya da hem sentetik hem de endojen opioidlerin etkisini durduran nalokson adlı yüksek dozda bir ilaç alırken meditasyon yaptılar. Aynı zamanda, bacaklarının arkasına çok acı veren fakat zararsız bir ısı uyarısı uygulandı. Araştırmacılar, opioid sistemi bloke edildiğinde sağlanan ağrı kesici rahatlama ile, sistem sağlamken elde edilen rahatlamayı ölçüp karşılaştırdılar.
Çalışma şu sonuçlara vardı:
- Nalokson ile opioid sistemi bloke etmek, erkeklerde meditasyona dayalı ağrı kesici rahatlamayı engelledi ve erkeklerin ağrıyı azaltmak için endojen opioidlere güvendiklerini gösterdi.
- Nalokson, kadınlarda meditasyona dayalı ağrı kesici rahatlamayı artırdı ve kadınların ağrıyı azaltmak için opioid dışı mekanizmalara güvendiklerini gösterdi.
- Hem erkeklerde hem de kadınlarda, kronik ağrısı olan insanlar, sağlıklı katılımcılardan daha fazla meditasyona dayalı ağrı rahatlaması yaşadı.
Zeidan, sonuçlarla ilgili olarak şöyle dedi:
Bu sonuçlar, cinsiyete özgü daha fazla ağrı tedavisi ihtiyacını vurguluyor çünkü kullandığımız birçok tedavi kadınlar için erkekler kadar etkili değil.
Araştırmacılar, ağrı tedavisinin bireyin cinsiyetine göre uyarlanmasıyla, hasta sonuçlarının iyileştirilebileceği ve opioidlere bağımlılığın ve kötüye kullanımın azaltılabileceği sonucuna varıyorlar.
Zeidan, şu ifadeleri ile sözlerini tamamladı:
Erkekler ve kadınlar arasında ağrının nasıl yönetildiğine dair açık eşitsizlikler var. Ancak şimdiye kadar endojen sistemlerinin kullanımında net bir biyolojik fark görmemiştik. Bu çalışma, ağrı işlemede cinsiyete dayalı farklılıkların gerçek olduğuna dair ilk net kanıtı sağlıyor ve ağrı tedavilerini geliştirirken; reçete ederken bu farklılıkların daha ciddiye alınması gerektiğini gösteriyor.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- University of California – San Diego. Men and women process pain differently, study finds. (16 Ekim 2024). Alındığı Tarih: 19 Ekim 2024. Alındığı Yer: Science Daily | Arşiv Bağlantısı
- J.G. Dean, et al. Self-regulated analgesia in males but not females is mediated by endogenous opioids. (10 Ekim 2024). Alındığı Tarih: 19 Ekim 2024. Alındığı Yer: PNAS Nexus | Arşiv Bağlantısı
⚕ Tıbbi İçerik Uyarısı
Sapienship’de yayınlanan tıbbi içerikler bilgilendirme amaçlıdır ve asla kişisel tıbbi tavsiye yerine geçmez. Bu içerikte yer alan bilgiler, profesyonel bir hekimin teşhis ve tedavi önerilerinin yerini almaz. Sapienship tarafından sunulan bilgilere başvurup başvurmamak yalnızca sizin sorumluluğunuzdadır.
