Yeni bir araştırmaya göre, asimetrik bir vücuda sahip olduğu bilinen en eski hayvan, yarım milyar yıldan daha uzun bir süre önce, günümüzün Avustralya kırsalında yaşamış.
Bu 555 milyon yıllık yaratık, 3 Eylül’de Evolution and Development dergisinde yayımlanan bir çalışmada, Quaestio simpsonorum olarak adlandırıldı. Okyanus tabanında “küçük bir deniz süpürgesi” gibi hareket eden bu canlı, mikroskobik alg ve bakterileri yiyerek besleniyordu. Ancak bu basit gibi görünen hayvan, heyecan verici bir keşfi saklıyordu: Sırtındaki “ters soru işareti” şeklindeki çıkıntı, asimetrik bir vücut deseninin kaydedilen ilk örneğiydi. Bu, karmaşık yaşamın evriminde önemli bir adım olarak kabul ediliyor.
Fosiller, Güney Avustralya’nın Nilpena Ediacara Ulusal Parkı’nda bulundu; bu bölge, onlarca yıldır kazı yapılan bir fosil yatağıdır. Erken dönem karmaşık hayvan fosillerinin çoğu, Nilpena Ediacara Ulusal Parkı’nın bu uzak çöl tepelerinde bulunmuştur. Ancak, araştırmacıların dediğine göre, Quaestio gibi bir şey daha önce hiç görülmemişti.
Florida Eyalet Üniversitesi’nde paleobiyolog olan ve çalışmanın baş yazarı Scott Evans, yaptığı açıklamada şöyle dedi:
Hayvan, avucunuzun boyutundan biraz daha küçük ve vücudunun ortasında sol ve sağ tarafı ayıran soru işareti şeklinde bir yapı bulunuyor. Bu döneme ait diğer fosillerde, bu tür bir organizasyonun bu kadar belirgin olduğunu göremiyoruz.
Quaestio’nun asimetrisi, Kambriyen patlamasından çok önce gerçekleşen Ediyakara döneminde (635 milyon ila 541 milyon yıl önce), evrimsel anlamda devrim niteliğinde bir özellik olurdu. Philosophical Transactions of the Royal Society B dergisinin 2016 yılı sayısına göre, bir organizmanın asimetrik bir vücut deseni oluşturabilme yeteneği, “olağanüstü bir olgu” olarak tanımlanıyor ve saf simetrik bir vücut deseninden daha karmaşık vücut parçalarının evrimleşmesine olanak sağlıyor. Örneğin, asimetri sayesinde insanların kalbi vücudun sol tarafında, karaciğer ise sağ tarafta evrimleşmiştir.
Evans, şöyle diyor:
Ediacara biyotaları; en eski fosil hayvanlar olarak, erken gelişimsel süreçler hakkında bize çok şey anlatabilir. Bugün hayvanlar, sol ve sağ tarafı ayırt etmek için aynı temel genetik programlamayı kullanıyor. Bu nedenle, Quaestio’da bu özellikleri üretmek için aynı genlerin çalıştığından makul ölçüde emin olabiliriz; yarım milyar yıldan daha uzun bir süre önce soyu tükenmiş bir hayvan.
Araştırmacıları heyecanlandıran bir diğer bulgu ise Quaestio’nun hareket edebildiğine dair net kanıtlar oldu. Quaestio fosillerinden birinin hemen arkasında bulunan fosilleşmiş izler, yaratığın hareket edebildiğini ve Avustralya olacak bu bölgede okyanus tabanında yiyecek aradığını gösteriyordu.
Evans, sözlerine şunları ekledi:
Asimetri özellikle ilginç çünkü bu, aynı zamanda kendi başına hareket edebilen ilk hayvanlardan biri. Bu, Dünya üzerindeki hayvan yaşamının nasıl şekillendiğini anlamamız açısından inanılmaz derecede bilgilendirici.
Çalışmanın baş yazarı ve Kaliforniya Üniversitesi, Riverside’da paleontolog olan Mary Droser, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
Bildiğimiz kadarıyla yaşamın olduğu tek gezegen biziz, bu yüzden diğer gezegenlerde yaşam ararken, Dünya’da yaşamın nasıl evrimleştiğini görmek için zaman içinde geriye dönüp bakabiliriz.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- S. Bouchér. Half-a-billion-year-old ‘marine Roomba’ is earliest known asymmetrical animal. (2024). Alındığı Tarih: 22 Ekim 2024. Alındığı Yer: Live Science | Arşiv Bağlantısı
