Okyanuslarda yaşayan iki deniz ineği familyasından biri olan Dugonglar, Çin’de işlevsel olarak nesli tükenmiş türler arasına girdi. Bu otobur memeliler, Asya ve Afrika kıyılarındaki varlıklarını tamamen yitirmiş durumda.
Dugonglar, fiziki yapılarıyla manatilere benzer; tombul bir vücut yapısına ve kürek şeklinde bir kuyruğa sahiptirler. Bu eşsiz görünümleri, tarihte denizkızı efsanelerine esin kaynağı olmuştur. Hatta o kadar sık denizkızlarıyla karıştırılmışlardır ki, bilimsel olarak kendilerine Antik Yunan mitolojisindeki sirenlerden ilhamla “Sirenia” adı verilmiştir.
Ancak yakın zamanda yapılan bir araştırma, Çin kıyılarındaki dugongların işlevsel olarak neslinin tükendiğini ortaya koydu. Bölgede son dugong 2008 yılında görülmüş, resmi kayıtlara geçen en son doğrulama ise 2000 yılına ait.
Bu gelişme, Çin’de büyük bir omurgalı türünün işlevsel olarak neslinin tükenmesine dair ilk belge niteliği taşıyor. Aşırı avlanma ve yaşam alanlarının tahrip edilmesi, ülkedeki deniz canlılarını ciddi bir şekilde tehdit ediyor.
Yaklaşık 800 balıkçıyla yapılan görüşmeler sonucunda hazırlanan çalışmaya göre, dugong popülasyonu son yıllarda hızlı bir şekilde azalmış ve artık bölgede sürdürülebilir bir nüfus bulunmuyor.
İşlevsel nesil tükenmesi, türün tamamen yok olmamış olmasına rağmen, kalan bireylerin bir popülasyon oluşturamayacak kadar az olduğu anlamına geliyor.
Dugonglar hâlâ Japonya gibi ülkelerin kıyı sularında yaklaşık 100.000 bireyden oluşan bir nüfusa sahip, ancak bu araştırma onların da geleceği açısından umut verici değil.
Çevre bilimci Prof. Helene Marsh, şöyle diyor:
Gerçekten trajik bir hikâye. Maalesef, dugongların işlevsel olarak yok olduğu başka bölgeler de olacak.
Bu sakin devler, Asya ve Afrika’nın sığ kıyılarında deniz otu otlayarak beslenirken, pektoral yüzgeçleri üzerinde adeta yürür gibi hareket eder. Ancak motorlu teknelerin yaygınlaşması, dugonglar için ölümcül kazaların ve yaralanmaların artmasına neden olmuştur.
Araştırma, dugongların kaybolmasının yalnızca ekosistemde ciddi bir dengesizliğe yol açmakla kalmayacağını, aynı zamanda etkili koruma stratejileri geliştirilemeden türlerin yok olabileceğine dair bir uyarı niteliği taşıdığını vurguladı.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- T. Lenberg. Manatee’s Cousins Have Vanished from the Ocean. (30 Ağustos 2022). Alındığı Tarih: 19 Kasım 2024. Alındığı Yer: Discovery | Arşiv Bağlantısı
