Evrenin genişleme hızı, astronom Edwin Hubble’ın adını taşıyan Hubble sabiti olarak adlandırılır. Hubble, Milton Humason ile birlikte, bir galaksinin Dünya’dan uzaklaşma hızının mesafesiyle orantılı olduğunu ikna edici bir şekilde gösterdi. Yani, hız = Hubble sabiti × mesafe. Bu denklemi yeniden düzenlediğimizde Hubble sabiti = hız ÷ mesafe olur, bu yüzden Hubble sabiti, megaparsek (Mpc) başına saniyede kilometre (km/s) cinsinden ifade edilir. Bir megaparsek, 3,26 milyon ışık yılına eşittir.
Peki, bu sabit nedir? Evren ne kadar hızlı genişliyor?
1929 yılında Hubble, yaklaşık 500 km/s/Mpc’lik bir değer buldu. Daha doğru ölçümler bu değeri 1960’a kadar yaklaşık 100 km/s/Mpc’ye düşürdü, ancak astronomi topluluğu ikiye bölündü; bir grup 100 km/s/Mpc, diğer grup ise 50 km/s/Mpc’yi savunuyordu. Bu sorunun çözülmesi, Hubble Uzay Teleskobu’nun (HST) temel projelerinden biri haline geldi ve 2001 yılında HST astronomları 72 km/s/Mpc sonucuna ulaştı.
Astronomlar sonunda bu sonuca memnun oldular, ancak bu sevinç yalnızca birkaç yıl sürdü. Kozmik mikrodalga arka planının son derece hassas ölçümleri yaklaşık 68 km/s/Mpc’lik değerler verirken, HST gibi gözlemlere dayanan ölçümler hala yaklaşık 72 km/s/Mpc değerini veriyor. Bu uyuşmazlık “Hubble gerilimi” olarak adlandırıldı ve henüz çözülebilmiş değil.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- E. Gregersen. How Fast Is the Universe Expanding?. (9 Şubat 2023). Alındığı Tarih: 23 Ekim 2024. Alındığı Yer: Britannica | Arşiv Bağlantısı
