Erken Kretase Dönemi, yalnızca dinozorların değil, aynı zamanda okyanuslardaki yaşamın da patlama yaptığı bir dönemdi. Okyanuslarda, günümüzde benzeri bulunmayan devasa yırtıcılarla dolu bir ekosistem vardı. Yeni bir çalışmada, araştırmacılar bu döneme ait Paja Formasyonu’nu mercek altına alarak, eski bir ekosistemin karmaşıklığını ve olağanüstü çeşitliliğini ortaya koydu.
Kolombiya’da bulunan Paja Formasyonu, yaklaşık 130 milyon yıl önce, sıcak ve sığ bir denizle kaplıydı. Burada yaşam, besin ağlarının tüm seviyelerinde zenginleşmişti. Modern okyanuslarda yırtıcıların besin zinciri en fazla 5. veya 6. trofik seviyeye ulaşırken, Paja Formasyonu’nda bu seviye 7’ye kadar çıkıyordu. Bu durum, deniz ekosisteminin ne kadar zengin olduğunu ve güçlü yırtıcıların evrimleşmesi için ne kadar sağlıklı bir ekosisteme ihtiyaç duyulduğunu gösteriyor.
Bu dönemde, yunusa benzeyen devasa sürüngenler (ichthyosaur), timsah benzeri devler (teleosaur) ve 10 metreyi aşan uzun boyunlu pliyozorlar Paja Formasyonu’nda yaşıyordu. Bu yırtıcıların varlığı, altta yer alan balıklar, ammonitler ve diğer küçük türlerin oluşturduğu sağlam bir besin ağına bağlıydı.
Araştırmacılar, Paja ekosistemini yeniden inşa etmek için burada bulunan fosillerin boyutlarını, beslenme alışkanlıklarını ve modern türlerden alınan örneklerle karşılaştırmalarını analiz etti. Elde edilen model, tarih öncesi okyanusların en karmaşık besin ağlarından birine ışık tuttu. McGill Üniversitesi biyologlarından Dirley Cortés, “Bu çalışmamızla olası ekolojik etkileşimleri ilk kez inceliyoruz,” dedi. Cortés, bu bulguların yalnızca geçmişteki ekosistemleri değil, modern ekosistemlerin nasıl evrildiğini anlamak için de önemli olduğunu belirtti.
Araştırmaya katılan biyolog Hans Larsson ise, “Bu bulgular, yoğun trofik rekabetin deniz ekosistemlerini nasıl geliştirdiğini ve günümüzdeki çeşitliliği nasıl şekillendirdiğini ortaya koyuyor,” diyerek çalışmanın önemini vurguladı.
Paja Formasyonu, tarih öncesi denizlerin karmaşıklığını anlamak ve büyük yırtıcıların evrimine dair soruları yanıtlamak için heyecan verici bir kapı aralıyor. Bu ve benzeri çalışmalar, fosil kayıtlarından elde edilecek daha pek çok keşfin habercisi olabilir.
Bu makale hakkında sorularınız veya yorumlarınız mı var? Bize yazın: feedback@sapienship.com.tr
Kaynaklar ve İleri Okuma
- D. Cortés et al. Top of the food chains: an ecological network of the marine Paja Formation biota from the Early Cretaceous of Colombia reveals the highest trophic levels ever estimated . (16 Eylül 2023). Alındığı Tarih: 26 Ocak 2025. Alındığı Yer: Zoological Journal of the Linnean Society
Yazar Hakkında
