National Geographic’in Crittercam teknolojisi, And Dağları’nın gözlüklü ayınlarında (Tremarctos ornatus) daha önce hiç gözlemlenmeyen bir çiftleşme davranışını ortaya çıkardı. Peru’da Amazon Conservation adlı sivil toplum kuruluşunda görev yapan yaban hayatı ekoloğu Ruthmery Pillco Huarcaya, takılı bir kamera tasmadan elde edilen görüntüleri incelerken şaşırtıcı bir keşfe imza attı: And Dağları ayılarının ağaç tepelerinde çiftleştiğini gösteren ilk kanıt.
Kameranın dört ay boyunca kaydettiği videolarda, “Chris” adı verilen bir erkek ayının, nehirlerde yüzmekten böcek, meyve ve hatta ısırgan otu yemeye kadar birçok davranışı sergilendi. 2023 Aralık ayında kaydedilen görüntülerde ise bir dişi ayı ile bir hafta boyunca süren sosyal etkileşimleri, uyumaları ve sonunda çiftleşmeleri belgelendi. Bu davranış, ağaç tepelerinde çiftleşen ilk ayı türü olarak kayıtlara geçti.
Ağaç Yaşamına Uyum Sağlayan Ayılar
And Dağları ayıları, Güney Amerika’nın dağlık bölgelerinde yaşıyor ve Uluslararası Doğa Koruma Birliği’ne (IUCN) göre nesli tükenme tehdidiyle karşı karşıya. Ağaçlarda yaşamaya uyum sağlayan bu tür, güçlü arka bacak kasları, tırmanmaya uygun keskin pençeler ve orman örtüsünde platformlar inşa etme yeteneğiyle dikkat çekiyor. Bu platformlar, hem uyumak hem de avlarını saklamak için kullanılıyor. Ancak, ağaç tepelerinde çiftleşme daha önce hiç gözlemlenmemişti.
Konuyla ilgili Bolivya merkezli koruma bilimcisi Ximena Velez-Liendo, ekiplerinin ağaçlardan çiftleşme sesleri kaydettiğini, ancak bunu kanıtlayan bir video olmadığını belirtti. Yeni keşif, bu davranışın yaygın olabileceğini düşündürüyor.
Çarpıcı İlkler
Araştırma yalnızca çiftleşme alışkanlıklarını değil, daha önce belgelenmemiş başka davranışları da ortaya koydu. Chris’in, maymunlar ve toprak yemesi gibi nadir davranışları görüntülendi. Ayrıca Chris’in bir ayı yavrusunu yediğini gösteren görüntüler, türde infanticide (yavru öldürme) davranışını belgeleyen ilk kayıt oldu. Bu davranışın, dişi ayıları yeniden kızışmaya teşvik etmek için sergilenmiş olabileceği düşünülüyor.
Habitat Kaybı ve Koruma Gerekliliği
Bu keşif, And Dağları ayılarının yaşam alanlarının korunmasının önemini bir kez daha vurguladı. Habitat kaybı, kaçak avcılık ve çiftçilerin ayıları öldürmesi gibi tehditler, bu güzel ve eşsiz türü tehlike altına sokuyor. Pillco, geniş orman alanlarının korunmasının, bu hayvanların hayatta kalması için kritik olduğunu belirtiyor.
Son yıllarda hayvan kamerası teknolojilerindeki gelişmeler, bilim insanlarının And Dağları ayılarının doğal yaşamına dair daha fazla bilgi edinmesini sağladı. Pillco’nun çalışmaları, bu nadir ve güzel türün daha iyi anlaşılması ve korunması için yeni bir umut ışığı sunuyor.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- Jason Bittel. Bears seen mating in trees—a scientific first. (4 Aralık 2024). Alındığı Tarih: 5 Aralık 2024. Alındığı Yer: National Geographic | Arşiv Bağlantısı
Yazar Hakkında
