Kutup Ayıları Buz Üzerinde Yaşıyor Ancak Yeni Koşullar Onlara Zarar VeriyorÇeviri 

Kutup ayıları, yüzeydeki çatlaklar ve delikler bulup avlanabilecekleri halkalı fokları ararken deniz buzu üzerinde kilometrelerce yol yürürler. Ancak yeni bir çalışma, bazı bölgelerde güvendikleri bu buzun ayaklarına zarar verdiğini ortaya koydu.

University of Washington’dan ekolojist Kristin Laidre ve Nunavut Çevre Departmanı’ndan yaban hayatı biyoloğu Stephen Atkinson tarafından Ecology dergisinde yayımlanan çalışmaya göre, Grönland’ın doğusunda ve kuzeydoğu Kanada ile kuzeybatı Grönland arasındaki Kane Havzası’nda yaşayan kutup ayılarında kesikler, kıl kaybı, cilt yaraları ve kıllarında (özellikle ayaklarında) buz birikimi tespit edildi.

En uç vakalarda, iki ayının ayak tabanlarında bir ayağa kadar çapı olan buz blokları bulunmuştu. Bu buz blokları derin, kanayan kesiklere neden olmuş ve ayılar için yürüme zorluğu yaratmıştı.

Atkinson, Kane Havzası’ndaki ayılarda 2012 ve 2013 yıllarında gerçekleştirdiği bir saha çalışmasında ilk kez bu yaralara rastladı. Çektiği görüntüleri Laidre ile paylaştı, ancak bunun bir eğilimin parçası olduğunu henüz anlayamamışlardı. “Bunun hakkında ne düşüneceğimizi pek bilmiyorduk,” diyor Laidre.

Daha sonra, 2018 ile 2022 yılları arasında Doğu Grönland’da yapılan araştırmalar sırasında Laidre, aynı tür yaralanmalara tekrar rastladı. Çalışmanın yazarları, bunun sebebinin iklim değişikliği olduğunu düşünüyor ve bunun kutup ayılarının uyum sağlaması gereken yeni bir zorluk olabileceğinden endişe ediyor.

Kıl Kaybı ve Ağrılı Ayaklar

Bazı ayılarda, muhtemelen tüylerine dolanan buz topaklarının kopması sonucu vücudun çeşitli yerlerinde kıl dökülmesi (alopesi) görüldü. Laidre, bunun tek başına alışılmadık bir durum olmadığını belirtiyor.

“Kutup ayıları, buz birikiminin yaşandığı aşırı çevrelerde yaşıyorlar,” diyor Laidre.

Ancak bu durumu dikkat çekici kılan, olayların çoğunun ayaklarda meydana gelmesiydi. İncelenen birçok kutup ayısının ayaklarında, birden fazla kanamalı ülser gibi ciddi yaralar da bulunuyordu. Araştırmacılar, bu yaraların ağrılı olduğunu düşünüyor; çünkü ayılar, sakinleştirilmelerine rağmen yaralarına hafifçe dokunulduğunda tepki veriyordu.

Laidre, ayak tabanlarına yapışan buz bloklarını fark ettiğinde “tamamen şoke olduklarını” ifade ediyor.

“Havadan baktığımda, bir şeylerin yanlış olduğunu anlayabiliyordum; çünkü ayılar düzgün yürüyemiyor gibi görünüyordu. Yere indiğimde, tabii ki yürüyemediklerini anladım; çünkü ayaklarına yapışmış devasa buz bloklarını gördüm.”

Ayılar sakinleştirildikten sonra buzu incelediğinde, blokların tamamen katı olduğunu fark etti. Bu buzları çıkarmak için metal aletlerle 30 dakika boyunca kazı çalışması yapmaları gerekti.

Laidre ve Atkinson’ın tespit ettiği ve bu tür yaralanmalara sahip ayı sayısı nispeten azdı (Kane Havzası’nda 32, Doğu Grönland’da ise 15 ayı). Ancak bu, incelenen tüm ayıların sırasıyla yüzde 52’si ve yüzde 12’si anlamına geliyor. Laidre, böyle etkilerin daha önce bilim insanları ya da çalışmaya dahil edilen yerli avcılar tarafından gözlemlenmediğini belirtiyor.

“Avcıların gözlemlerini dinlemeden bunun yeni bir durum olduğunu söylemek istemedik. Kutup ayılarını en çok görenler, bu hayvanlarla birlikte yaşayan ve geçimlerini onlardan sağlayan topluluklardır. Konuştuğumuz avcıların çoğu daha önce böyle bir şey görmemişti,” diyor Laidre.

Buna karşın, bazı avcılar benzer bir durumu kızak köpeklerinde görmüş olduklarını belirtti; köpeklerin ayaklarında çamurlu koşullarda buz birikimi yaşanabiliyordu.

University of Alberta’dan ekolojist Andrew Derocher, çalışmaya dahil olmamakla birlikte, bu bulguları  değerlendirdi:

Arktik’in birçok yerinde kutup ayılarında buz topakları görülüyor, ancak son gözlemler çok daha büyük ve ciddi.

Isınan Arktik Mi Sorumlu?

Laidre ve Atkinson, ısınan bir iklimin bu yaralanmalarda rol oynayabileceğine inanıyor. Makalelerinde bu yaralanmalar için birkaç açıklama öneriyorlar:

1. Yağmurun etkisi: Arktik’te sıcaklıklar arttıkça yağışların giderek daha fazla kar yerine yağmur olarak düştüğünü belirtiyorlar. Yağmurun, buzun üzerinde çamurlu bir yüzey oluşturduğunu ve bu yüzeyin ayılar yürüdüğünde ayaklarına yapışarak donduğunu öne sürüyorlar.
2. Keskin yüzeyler: Isınma nedeniyle yüzey karının eriyip sert bir kabuk şeklinde yeniden donması, ayıların bu kabuğu kırarken keskin kenarlarla yaralanmasına neden olabilir.
3. Yüksek enlem etkisi: Doğu Grönland ve Kane Havzası ayılarının yaşam alanlarındaki buzulların veya kıyıya bağlı deniz buzlarının daha ince hale gelmesi, deniz suyunun karla karışarak çamurlu bir yüzey oluşturmasına yol açabilir. Daha güneyde yaşayan ayılar nispeten daha sıcak sulara erişip bu buzları temizleyebilirken, bu iki popülasyonun yaşadığı bölgelerde açık suya erişim sınırlıdır.

Polar Bears International’ın baş araştırmacısı John Whiteman, şunları ekliyor:

Kutup ayıları, Arktik habitatlarına çok iyi uyum sağlamış hayvanlardır. Ancak bu buz birikimi gibi durumlar, alışılmadık koşullar yaşadıklarını gösteriyor; örneğin, kar yağması gereken bir dönemde yağmur yağması ya da soğuk olması gereken bir ortamda sıcaklıkların sıfırın üzerine çıkması gibi.

Whiteman ayrıca, bu durumun birkaç ayıda gözlemlenmesinin kutup ayıları için daha geniş bir sorun haline gelebileceğini belirtiyor. Ancak bu buz topaklarının diğer bölgelerde henüz görülmediğini, dolayısıyla kutup ayılarının geleceği üzerindeki uzun vadeli tehdidin belirsiz olduğunu ekliyor.

University of Alberta’dan Derocher, sözlerini şöyle tamamlıyor:

İklim ısındıkça Arktik hızla değişiyor ve bilim insanları, kutup ayılarının bu değişimlere nasıl yanıt verdiğini izliyor. Kutup ayılarının değişen Arktik’e uyum sağladığını düşünebileceğiniz bir anda, böyle alışılmadık durumlar ortaya çıkıyor ve onların daha önce hiç düşünülmemiş sorunlarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.