Bilim insanları, bu yıl saç dökülmesinin en yaygın nedeni olan kalıtsal saç dökülmesi için umut vadeden yeni bir tedavi yöntemi keşfetti. Sheffield Üniversitesi (İngiltere) ve Pakistan’daki COMSATS Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar, DNA’nın yapı taşlarından biri olan ve vücutta doğal olarak bulunan bir şeker olan deoksiriboz üzerine yoğunlaştı.
Başlangıçta farelerin yaralarının iyileşmesi üzerindeki etkisi incelenirken, bu şekerin uygulandığı bölgelerde kılların hızla yeniden büyüdüğü gözlemlendi. Bu şaşırtıcı bulgu üzerine araştırmacılar, saç dökülmesine karşı etkisini daha detaylı incelemeye karar verdi.
Haziran ayında yayımlanan bir çalışmada, testosteron kaynaklı saç dökülmesi yaşayan erkek farelerin sırtlarındaki kıllar tıraş edildi. Farelerin açık derisine her gün az miktarda deoksiriboz içeren bir jel uygulandı. Sadece birkaç hafta içinde, bu bölgelerde uzun ve kalın kılların yeniden çıktığı görüldü.
Araştırmacılar, deoksiriboz jelinin etkisinin, piyasada yaygın olarak kullanılan saç dökülmesi tedavisi minoksidil (Rogaine) ile eşdeğer olduğunu belirtti. Sheffield Üniversitesi’nden doku mühendisi Sheila MacNeil, “Araştırmamız, saç dökülmesini tedavi etmenin cevabının, saç foliküllerine kan akışını artırarak saç büyümesini teşvik eden doğal bir deoksiriboz şekerinde yatabileceğini gösteriyor” dedi.
Androgenetik alopesi, genetik, hormon seviyeleri ve yaşlanmanın neden olduğu doğal bir durumdur ve erkeklerde ve kadınlarda farklı şekillerde görülür. Dünya genelinde nüfusun %40’ını etkileyen bu durum için ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) şu ana kadar yalnızca iki ilaç onaylamıştır.
Minoksidil, saç dökülmesini yavaşlatıp bazı hastalarda yeniden büyümeyi teşvik edebilir, ancak herkeste etkili değildir. Alternatif olarak, erkekler için reçete edilen finasterid (Propecia), testosteron seviyelerini düzenleyerek saç dökülmesini yavaşlatır. Ancak bu ilacın sürekli kullanılması gerekir ve depresyon, libido kaybı ve cinsel işlev bozukluğu gibi ciddi yan etkiler görülebilir.
MacNeil ve çalışma arkadaşları, biyolojik olarak parçalanabilir ve toksik olmayan bir deoksiriboz jel tasarlayarak bunu erkek tipi saç dökülmesi modeli oluşturulan fareler üzerinde denedi. Minoksidil de benzer fare modellerinde test edildi. Elde edilen sonuçlar, ilaçsız jel alan farelere kıyasla, deoksiriboz şeker jeli uygulanan farelerde yeni saç foliküllerinin ortaya çıktığını gösterdi.
Deoksiriboz jel ve minoksidil, farelerde %80 ila %90 arasında yeniden saç büyümesi sağladı. Ancak iki tedavinin birleştirilmesi, ek bir avantaj sunmadı.
Araştırmacılar, jel uygulanan bölgelerde kan damarlarının ve cilt hücrelerinin arttığını gözlemledi. “Saç köküne ne kadar iyi bir kan akışı sağlanırsa, çapı o kadar genişler ve saç büyümesi artar,” diye yazdı araştırmacılar.
Deoksiriboz jeli insanlar üzerinde de etkili olduğunu kanıtlarsa, kemoterapi sonrası saç, kaş ve kirpiklerin yeniden büyümesini sağlamak ya da alopesi tedavisinde kullanılabilir.
Araştırma henüz erken aşamada olsa da umut verici görünüyor. MacNeil, “Sonuçlar daha fazla araştırmayı hak ediyor,” dedi. Bilim insanları, şeker jelinin dişi farelerde de benzer şekilde etkili olup olmayacağını araştırmayı planlıyor.
Önümüzdeki çalışmalar, bu doğal şekerin insanlarda saç dökülmesini önlemede nasıl kullanılabileceğine ışık tutabilir ve saç dökülmesi tedavisine yeni bir soluk kazandırabilir.
Kaynaklar ve İleri Okuma
- M.A. Anjum, et al. Stimulation of hair regrowth in an animal model of androgenic alopecia using 2-deoxy-D-ribose. (3 Haziran 2024). Alındığı Tarih: 21 Aralık 2024. Alındığı Yer: Frontiers in Pharmacology
Yazar Hakkında
